Islom Moliyalashtirish Prinsiplari

Islom moliyalashtirish — bu faqat marjasiz moliyaviy mahsulot emas. Bu axloqiy va adolatli prinsiplarga asoslangan butun bir tizim bo'lib, asosiy maqsad — har qanday narxda maksimal foyda olish emas, balki mijoz va moliyaviy tashkilot o'rtasida sog'lom, muvozanatli munosabatlarni o'rnatishdir.

Islomiy moliya – bu shunchaki foizsiz moliyaviy mahsulot emas. U adolat va etika tamoyillariga asoslangan butun bir tizimdir. Asosiy maqsad – har qanday yo‘l bilan maksimal foyda olish emas, balki mijoz bilan moliyaviy tashkilot o‘rtasida sog‘lom va muvozanatli munosabatlarni qurishdir. Shuning uchun islomiy moliya nafaqat qulay, balki ma’naviy jihatdan ham barqaror hisoblanadi.

Birinchi tamoyil – riba (sudxo‘rlik) taqiqi. Bu degani, pulga foiz qo‘yilmaydi. O‘rniga ochiq-oydin model qo‘llaniladi: moliyaviy tashkilot mijoz uchun kerakli tovarni sotib olib, uni ustama qo‘shilgan narxda sotadi. Natijada mijoz qancha to‘lashini va nima uchun to‘layotganini aniq biladi — yashirin komissiya va kutilmagan ortiqcha to‘lovlarsiz.

Ikkinchi tamoyil – real iqtisodiyot. Islomiy moliyadagi barcha bitimlar aniq tovar, xizmat yoki aktiv bilan bog‘langan bo‘lishi shart. Spekulyatsiya yoki “qog‘ozdagi” bitimlarga o‘rin yo‘q. Masalan, agar siz mashina olib, uni bo‘lib-bo‘lib to‘lasangiz, bu haqiqiy mashina va haqiqiy narx bilan amalga oshadi — foizli kredit emas. Bunday yondashuv moliya bilan real sektorni bog‘laydi, ishlab chiqarish, savdo va bandlikni qo‘llab-quvvatlaydi.

Uchinchi tamoyil – haromdan uzoq turish. Islomiy moliya spirtli ichimliklar, qimor, tamaki, cho‘chqa mahsulotlari, qurol-yarog‘ va jamiyatga zarar keltiruvchi boshqa sohalarni moliyalashtirishni qat’iyan rad etadi. Bu esa mijozga ishonch beradi: uning mablag‘lari shubhali faoliyatlarga sarflanmaydi.

To‘rtinchi tamoyil – tavakkal va mas’uliyatni bo‘lishish. An’anaviy kreditlashda barcha yuk mijoz zimmasida bo‘ladi: biznes yurmasa ham, u baribir foiz to‘lab, qarzni qaytarishga majbur. Islomiy moliyada esa sheriklik, ijaraga yoki savdo shartnomalariga asoslaniladi. Agar loyiha birgalikda amalga oshirilsa, foyda ham, ehtimoliy zarar ham adolatli bo‘linadi. Bu yondashuv tizimni insonparvar va barqaror qiladi.

Shaffoflik ham asosiy tamoyillardan biridir. Mijoz boshidanoq barcha shartlarni – narxidan tortib muddat va majburiyatlargacha – aniq tushunadi. Bu yerda “mayda yozuvlar” yoki kutilmagan qo‘shimcha to‘lovlar bo‘lmaydi. Hammasi ishonch va halollikka asoslanadi.

Bizning xizmatlarimiz – bu oddiy moliyaviy yechim emas. Biz uchun har bir hamkorlik – sog‘lom va adolatli iqtisodiyotning bir qismi, unda har bir mijoz hurmat, qo‘llab-quvvatlash va kelajakka ishonchni his qilishi muhim.